اتریوم یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز و منبع باز است که از ارز دیجیتال اتریوم (ETH) به عنوان واحد اصلی خود استفاده می‌کند. در واقع ارز دیجیتال اتریوم به مانند بیت کوین، شبکه بلاک چین مختص به خود را دارد. این ارز برای اولین بار در 2013 توسط ویتالیک بوترین معرفی شد.
برای آشنایی کامل با ارز دیجیتال اتریوم، تا انتهای این مطلب همراه سودآپ باشید.
اتریوم (Ethereum) چیست؟
ارز دیجیتال اتریوم یک پلتفرم بلاک چین غیرمتمرکز است که به دنبال تغییر نحوه عملکرد برنامه‌ها در دنیای دیجیتال است. در دنیای امروز بسیاری از فعالیت‌های دیجیتالی از طریق واسطه‌ها انجام می‌شود. به عنوان مثال برای ارسال ایمیل از سرویس‌هایی مانند جیمیل استفاده می‌کنید که داده‌های شما را روی سرورهای خود ذخیره می‌کند. این مدل متمرکز باعث می‌شود تا کنترل کاربران بر داده‌های خود کاهش پیدا کند و خطراتی مانند سانسور یا سوءاستفاده از اطلاعات افزایش می‌یابد.
اتریوم قرارداد هوشمند را جایگزین واسطه‌ها می‌کند. قراردادهای هوشمند به طور خودکار و بدون نیاز به دخالت شخص ثالث قوانین و شرایط تعیین شده را اجرا می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود شما کنترل بیشتری بر داده‌ها و اطلاعات خود داشته باشید. به همین دلیل، اتریوم توانسته است نقش مهمی در دنیای اینترنت ایفا کند.
این پلتفرم با استفاده از ارز دیجیتال اتر (ETH) به شما امکان انجام تراکنش‌ها، کسب سود از طریق ری استیکینگ، معامله توکن های غیرقابل تعویض و شرکت در بازی‌ها را می‌دهد. اتریوم از برنامه‌های غیرمتمرکز، دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز و صرافی های غیر متمرکز حمایت می‌کند.
تاریخچه ارز دیجیتال اتریوم
ارز دیجیتال اتریوم به عنوان یکی از مهم‌ترین ارزهای دیجیتال در جهان شناخته می‌شود. این ارز نه تنها به عنوان یک ارز بلکه به عنوان یک پلتفرم بزرگ برای ایجاد و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز شناخته می‌شود. کاربرد ارز دیجیتال اتریوم در حوزه‌های مالی، قراردادهای هوشمند و پروژه‌های بلاک چین بسیار گسترده است. در ادامه با مرور تاریخچه اتریوم می‌بینید که چگونه این پلتفرم از یک ایده ساده به یک ساختار پیچیده و قدرتمند تبدیل شده است. در ادامه مراحل کلیدی توسعه اتریوم را مرور خواهیم کرد.
مرحله اول: اجرای بنیان فنی پایه (Frontier) (۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵ – ۱۴ مارس ۲۰۱۶)
در ۳۰ جولای ۲۰۱۵ اولین نسخه اتریوم با نام ” Frontier ” منتشر شد. این نسخه ابتدایی دو عملکرد اساسی یعنی امکان استخراج ارز دیجیتال با کامپیوتر و اجرای قراردادهای هوشمند را برای کاربران فراهم می‌کرد. هدف اصلی از انتشار Frontier، راه‌اندازی شبکه اتریوم و فراهم کردن زیرساخت‌های اولیه برای توسعه دهندگان بود تا بتوانند فعالیت‌های خود را آغاز کنند. فورکی کوچک به نام ” Frontier Thawing ” نیز در این مرحله اجرا شد که محدودیت‌هایی را در مقدار گاز مصرفی هر تراکنش اعمال کرد تا هزینه‌های تراکنش‌ها کنترل شود و استفاده از شبکه محدود نشود.
مرحله دوم: بهبود زیرساخت رسیدگی به مسائل امنیتی (Homestead) (۱۴ مارس ۲۰۱۶ – ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷)
مرحله دوم اتریوم که با نام ” Homestead ” شناخته می‌شود هدف آن بهبود امنیت شبکه و اصلاحات فنی بود. این مرحله پس از هک معروف DAO رخ داد. طی این هک مشخص شد امنیت شبکه اتریوم نیاز به تقویت دارد. DAO که یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز بود، به دلیل یک اشکال در کد قرارداد هوشمند خود مورد حمله قرار گرفت و بخشی از سرمایه‌های آن به سرقت رفت. این حادثه منجر به یک هارد فورک در شبکه اتریوم شد. این تغییر باعث جدایی بخشی از جامعه و ایجاد شاخه‌ای به نام ” Ethereum Classic ” شد. در ادامه، اتریوم برای مقابله با حملات DoS دو ارتقاء به نام‌های ” Tangerine Whistle” و “Spurious Dragon ” را نیز معرفی کرد که تا حد زیادی به بهبود امنیت شبکه کمک کرد.
مرحله سوم: حل چالش گسترش و رشد (Metropolis) ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ – ۲ ژانویه ۲۰۲۰
مرحله ” Metropolis ” یک بهبود جامع در امنیت، حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم بود. این مرحله به دو فاز اصلی “Byzantium” و “Constantinople” تقسیم شد. فاز Byzantium با معرفی ۹ به‌روزرسانی اصلی قابلیت‌هایی مانند zk-SNARKs و بهبودهای امنیتی را به شبکه اضافه کرد. راه‌اندازی فاز دوم که قرار بود در اواسط سال ۲۰۱۸ انجام شود به دلیل یک باگ اساسی به تعویق افتاد و در نهایت با تأخیر به اجرا درآمد. هدف اصلی این فاز فراهم کردن زمینه برای انتقال از الگوریتم اثبات کار به اثبات سهام بود که منجر به کاهش مصرف انرژی در شبکه اتریوم شد. این مرحله نقش مهمی در آماده‌سازی شبکه برای ارتقاهای بعدی داشت و بسیاری از چالش‌های پیش روی اتریوم را حل کرد.
اتریوم 2.0 چیست؟
اتریوم 2.0 یا همان Serenity، نسخه ارتقاءیافته‌ای از شبکه اتریوم است که برای بهبود عملکرد و حل مشکلات نسخه قبلی طراحی شده است. با وجود مزایای اتریوم این شبکه با چالش‌های زیادی از جمله محدودیت در مقیاس‌پذیری و مصرف زیاد انرژی مواجه بود. این محدودیت‌ها باعث می‌شد که شبکه تنها بتواند تعداد محدودی تراکنش در ثانیه را پردازش کند. بنابراین هزینه‌های انجام تراکنش‌ها نیز به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کرد.
در اتریوم 2.0 یکی از تغییرات کلیدی انتقال از مکانیزم اثبات کار (Proof of Work) به اثبات سهام (Proof of Stake) است. این تغییر نه تنها مصرف انرژی را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد، بلکه شبکه را قادر می‌سازد تا تراکنش‌های بیشتری را پردازش کند. در اثبات سهام به جای نیاز به قدرت محاسباتی زیاد برای تأیید تراکنش‌ها کاربران می‌توانند با نگهداری اتر در شبکه به تراکنش بپردازند.
یکی دیگر از بهبودهای مهم اتریوم 2.0 اجرای فناوری شاردینگ (Sharding) است. شاردینگ به معنای تقسیم‌بندی داده‌ها و پردازش همزمان آن‌ها است. این فرآیند باعث افزایش سرعت و کارایی شبکه می‌شود. با این ارتقاء‌ها اتریوم 2.0 به یک شبکه بلاک چین مقیاس‌پذیرتر، ایمن‌تر و پایدارتر تبدیل می‌شود. به این ترتیب می‌تواند به طور گسترده‌تری در سبد ارز دیجیتال کاربرد داشته باشد.
اتریوم چگونه کار می کند؟
اتریوم یک پلتفرم بلاک چین غیرمتمرکز است. این شبکه به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را بر روی آن ایجاد کنند. بلاک چین اتریوم مشابه به بیت کوین از یک زنجیره بلوکی برای ذخیره‌سازی داده‌ها استفاده می‌کند. این شبکه علاوه بر تراکنش‌های مالی قادر است کدهای پیچیده‌تری را نیز پردازش کند. این کدها به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه شرایط خاصی را اجرا می‌کنند.
در اتریوم، تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند از طریق مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) یا اثبات سهام (Proof of Stake) تأیید می‌شوند. در مکانیزم اثبات کار ماینر ها با حل معماهای پیچیده ریاضی بلوک‌های جدیدی به زنجیره اضافه می‌کنند و به این ترتیب استخراج ارز دیجیتال می‌پردازند. با این حال به مرور زمان اتریوم به سمت اثبات سهام تغییر می‌کند که در آن تراکنش‌ها بر اساس مقدار اتری که کاربران در شبکه قفل کرده‌اند انجام می‌شود.
خالق اتریوم چه کسی است؟
اتریوم برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ توسط ویتالیک بوترین توسعه‌دهنده جوان و مبتکر معرفی شد. ایده او بر پایه گسترش قابلیت‌های بلاک چین بیت کوین به سمت قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز بود. ویتالیک به دلیل بینش نوآورانه‌‌ای که داشت و تلاش‌هایی که برای ایجاد یک پلتفرم جهانی برای قراردادهای هوشمند انجام داد به سرعت توجه جامعه فناوری را به خود جلب کرد. او در ادامه توانست تیمی از توسعه‌دهندگان و حامیان را دور خود جمع کند.
شروع به کار رسمی اتریوم در جولای ۲۰۱۵ با راه‌اندازی نسخه اولیه آن یعنی Frontier صورت گرفت. جو لوبین که بعدها با تأسیس شرکت ConsenSys به یکی از شخصیت‌های مهم در اکوسیستم اتریوم تبدیل شد، در توسعه و گسترش این پروژه نقشی اساسی داشت. ConsenSys به عنوان یک شرکت پیشرو در ارائه ابزارها و خدمات برای برنامه‌های مبتنی بر اتریوم شناخته می‌شود و نقش مهمی در پیشبرد این فناوری ایفا کرده است.
ویتالیک بوترین، در حال حاضر به عنوان مدیرعامل اتریوم فعالیت می‌کند. او به خاطر دستاورد هایش در دنیای کریپتو به عنوان یکی از جوان‌ترین میلیونرهای این حوزه شناخته می‌شود. خالق ارز دیجیتال اتریوم با تعهد به توسعه و بهبود مستمر اتریوم توانسته است این پلتفرم را به یکی از بهترین شبکه‌های بلاک چین تبدیل کند و تأثیر قابل توجهی بر فناوری‌های جدید داشته باشد.
مزایا و معایب اتریوم چیست؟
اتریوم به دلیل پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز نقش مهمی در تحول فناوری بلاک چین و انواع ارز دیجیتال داشته است. با این حال، این شبکه نیز مانند هر فناوری دیگری دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود است که بررسی آن‌ها می‌تواند به درک بهتر توانایی‌ها و چالش‌های اتریوم کمک کند. در جدول زیر مزایا و معایب اتریوم Ethereum) ) را میتوانید مشاهده کنید.
مزایای اتریوم | معایب اتریوم |
پشتیبانی از قراردادهای هوشمند | مقیاس‌پذیری محدود |
پلتفرم نوآورانه | هزینه‌های بالای تراکنش |
جامعه فعال و توسعه‌دهندگان حرفه‌ای | مصرف انرژی بالا |
امکان تعامل با توکن‌های مختلف | ناپایداری در قیمت |
پشتیبانی از پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین | مسائل امنیتی |
سخن پایانی
اتریوم یکی از پیشرفته‌ترین پلتفرم‌های بلاک چین است که تأثیر عمیقی بر دنیای فناوری و اقتصاد دیجیتال گذاشته است. این شبکه با ارائه قابلیت‌های منحصر به فردی مانند قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز زمینه‌ساز تحولاتی اساسی در مدیریت داده‌ها است. با توجه به تحولات سریع در دنیای بلاک چین، ارز دیجیتال اتریوم همچنان یکی از ابزارهای مهم برای پیشبرد نوآوری‌های جدید و ایجاد کاربردهای متنوع در عرصه دیجیتال به شمار می‌آید.
سوالات متداول
اتریوم چیست؟
اتریوم یک پلتفرم بلاک چین متن‌باز است که به کاربران امکان می‌دهد قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را اجرا کنند. این پلتفرم توسط ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۳ معرفی شد و در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد. اتر توکن بومی این شبکه است.
تفاوت اتریوم با بیت کوین در چیست؟
بیت کوین به عنوان یک سیستم پرداخت همتا به همتا طراحی شده است. درحالی که اتریوم علاوه بر ارائه امکانات پرداخت، قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را نیز دارد. این ویژگی‌ها اتریوم را به یک پلتفرم جامع‌تر برای ایجاد و مدیریت برنامه‌های بلاک چین تبدیل کرده‌اند.
اتریوم ۲.۰ چیست و چه تفاوتی با نسخه قبلی دارد؟
اتریوم ۲.۰ نسخه پیشرفته‌تر از شبکه اتریوم است که به منظور بهبود مقیاس پذیری و کاهش مصرف انرژی طراحی شده است. این نسخه به‌جای استفاده از مکانیزم اثبات کار از اثبات سهام استفاده می‌کند و شامل ویژگی‌های جدیدی در ساختار شبکه است.
چگونه قراردادهای هوشمند در اتریوم کار می‌کنند؟
قراردادهای هوشمند در اتریوم با استفاده از کدهایی که در بلاک چین ذخیره شده‌اند، به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه شرایط تعیین شده را اجرا می‌کنند. این کدها به‌طور مستقیم بر روی بلاک چین اجرا می‌شوند و می‌توانند به‌طور مستقل از طرفین قرارداد عمل کنند.
امنیت اتریوم چگونه تأمین می‌شود؟
امنیت اتریوم از طریق شبکه گسترده‌ای از نودها که به‌طور مشترک تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند را تأیید می‌کنند، تأمین می‌شود. همچنین الگوریتم‌های رمزنگاری و مکانیزم‌های اجماع مانند اثبات کار و اثبات سهام نقش مهمی در حفظ امنیت و یکپارچگی شبکه ایفا می‌کنند.
