در تاریخچه فارکس اتفاقات مختلفی مثل استاندارد طلا در کشور ها و قرارداد برتن وودز رخ دادند؛ در نهایت پس از وقوع اتفاقات مختلف دیگر، معاملات آنلاین فارکس شروع شد.
سودآپ در این مقاله قصد دارد به بررسی این موضوع بپردازد که بازار فارکس برای اولین بار از کجا شروع به کار کرده و چه مسیری را تا به امروز طی کرده است و در دنیای امروز به چه شکل فعالیت میکند. برای پاسخ به این سوالات تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
نقطه شروع بازار فارکس
اولین و قدیمیترین روش معامله که شیوه کالا به کالا بود، ۶ هزار سال قبل از میلاد توسط گروههای حاضر در بینالنهرین ابداع شد. در این روش، افراد کالاهای خود را با یکدیگر عوض میکردند؛ به این معنی که یک فرد کالای خود را به دیگری میداد و فرد مقابل نیز باید کالایی هم ارزش با آن کالا را در مقابل به او میداد. در این نوع معامله، هم ارزش بودن کالاها حائز اهمیت بود؛ مثلاً نمیشد که طلا را با نمک مبادله کرد زیرا دارای ارزشهای متفاوتی بودند. این سیستم به مرور زمان تکامل یافت و کالاهایی مانند نمک و ادویه به عنوان واسطههای مبادله محبوب شدند.
بعد از مدتی که از مبادله کالا به کالا گذشت، در قرن ۶ میلادی سکههای طلا ساخته شدند که افراد از آنها به عنوان یک ارز قابل مبادله استفاده میکردند و در ازای پرداخت سکههای طلا، کالا و اجناس خود را خریداری میکردند. این سکهها به دلیل ویژگیهایی مانند قابلیت حمل، دوام، تقسیمپذیری، یکنواختی، عرضه محدود و پذیرش عمومی به عنوان واسطه مبادله پذیرفته شدند.
تا مدتی از این سکهها به عنوان وسیله مبادله استفاده میشد اما سکهها به دلیل وزن سنگینی که داشتند، جابهجایی و حمل آنها سخت بود. به همین دلیل، بعد از آن در قرن 19 استاندارد طلا پذیرفته شد. در واقع، استاندارد طلا به این شکل صورت گرفت که افراد پولهای کاغذی به پشتوانه طلا چاپ کردند و زمانی که آن ها پولها را به مراکزی در کشورهای مختلف تحویل میدادند، به جای آن کاغذها مقدار مشخصی طلا دریافت میکردند.
سیستم استاندارد طلا که بر پایه پشتوانه طلا طرحریزی شده بود، تا اوایل جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار میگرفت. بعد از آن، به دلیل بحرانی که به وجود آمد، مراکز چاپ پول بدون هیچ پشتوانه طلایی شروع به چاپ آن کردند و این موضوع یکی از ایراداتی بود که به این سیستم وارد شد و در نهایت موجب به تعلیق در آمدن این سیستم شد.
تاریخچه فارکس؛ مسیر بازار فارکس تا به الان
در طی این سالها، بازار فارکس با تغییرات و نوسانات بسیاری روبرو بوده است که هر یک تأثیرات متفاوتی بر آن داشتهاند. برای آشنایی با مهمترین رویدادهای تاریخ فارکس، در این بخش قصد داریم بهصورت جداگانه به بررسی آنها بپردازیم.
در ابتدا باید بگوییم که پس از سیستم پایه طلا، این سیستمهای پولی به ترتیب تا بازار فارکس امروزی اجرایی شدند. قصد داریم به بررسی مهمترین آنها بپردازیم.
توافقنامه برتن وودز < نظام پولی نرخ ارز شناور < توافقنامه پلازا < دیجیتالی شدن معاملات
نظام مدیریت پولی برتون وودز
نظام مدیریت پولی برتون وودز در سال ۱۹۴۴ در کنفرانسی در برتون وودز، نیوهمپشایر، ایالات متحده، توسط نمایندگان ۴۴ کشور ایجاد شد. هدف این سیستم ایجاد یک نظام بینالمللی برای تبادل پول و ارز و جلوگیری از کاهش ارزش رقابتی ارزها بود.
در این سیستم، دلار آمریکا به طلا متصل شد و سایر ارزها نیز به دلار آمریکا متصل شدند. این به این معنی بود که هر کشوری میتوانست ارز خود را به دلار آمریکا تبدیل کند و دلار آمریکا نیز به طلا تبدیل میشد. این سیستم تا اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی به خوبی عمل کرد، اما به دلیل بحرانهای اقتصادی و تصمیم ایالات متحده برای تعلیق تبدیل دلار به طلا، فروپاشید.این سیستم همچنین منجر به ایجاد دو نهاد مهم، یعنی صندوق بینالمللی پول (IMF) و بانک جهانی شد که همچنان نقش مهمی در تبادل ارزهای بینالمللی ایفا میکنند.
نظام پولی نرخ ارز شناور
نظام پولی نرخ ارز شناور یک سیستم است که در آن ارزش ارز یک کشور توسط بازار و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. این به این معنی است که قیمت ارز میتواند هر روز تغییر کند، بسته به اینکه چقدر مردم میخواهند آن ارز را بخرند یا بفروشند.
در این سیستم، اگر تقاضا برای یک ارز بیشتر از عرضه آن باشد، ارزش آن ارز افزایش مییابد. برعکس، اگر عرضه بیشتر از تقاضا باشد، ارزش آن ارز کاهش مییابد. این تغییرات میتوانند به دلیل عوامل مختلفی مانند وضعیت اقتصادی کشورها، نرخ بهره و حتی شایعات و اخبار روزانه رخ دهند. این سیستم پس از فروپاشی سیستم برتون وودز در دهه ۱۹۷۰ میلادی به کار گرفته شد و به کشورها اجازه داد تا ارزش ارز خود را به طور آزادانه تعیین کنند.
توافقنامه پلازا
توافق نامه پلازا در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۵ در هتل پلازا در نیویورک توسط نمایندگان پنج کشور (فرانسه، آلمان غربی، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده) امضا شد. هدف اصلی این توافقنامه کاهش ارزش دلار آمریکا نسبت به ین ژاپن و مارک آلمان بود تا تراز تجاری بین ایالات متحده و این کشورها بهبود یابد.
در دهه ۱۹۸۰، دلار آمریکا به شدت قوی شده بود و این موضوع باعث شده بود که صادرات آمریکا گرانتر و واردات ارزانتر شود. این وضعیت به کسری تجاری بزرگی برای ایالات متحده منجر شد. توافقنامه پلازا به منظور کاهش ارزش دلار و بهبود تراز تجاری آمریکا طراحی شد. این توافقنامه باعث شد که ارزش ین ژاپن و مارک آلمان به طور قابل توجهی افزایش یابد و دلار آمریکا کاهش یابد. این تغییرات به کاهش کسری تجاری آمریکا با آلمان کمک کرد، اما تأثیر کمتری بر تجارت با ژاپن داشت.یکی از نتایج غیرمنتظره این توافقنامه، ایجاد حباب قیمت داراییها در ژاپن بود که به مشکلات اقتصادی در دهه بعدی منجر شد.
دیجیتالی شدن معاملات
دیجیتالی شدن معاملات به معنای انجام تراکنشها بدون استفاده از پول نقد است. این فرآیند شامل همکاری چندین طرف مختلف از جمله شرکتهای بزرگ مالی و بخشهای مختلف اقتصادی مثل بهترین سهام بورس آمریکا است. مثالهایی از معاملات دیجیتال شامل کشیدن کارت بدهی در فروشگاه، پرداخت آنلاین برای خرید، یا انتقال پول از یک اپلیکیشن به حساب بانکی است. این نوع تراکنشها به دلیل افزایش استفاده از خدمات خودکار و نیاز به ابزارهای موثر برای سادهسازی فرآیندها و تراکنشها، به طور فزایندهای رایج و ضروری شدهاند. دیجیتالی شدن معاملات باعث شده است که بازارهای مالی بهبود یابند و اطلاعات به طور گستردهتری بین شرکتکنندگان بازار منتشر شود. همچنین، پلتفرمهای دیجیتال مختلفی برای تسهیل اجرای تراکنشهای مالی ایجاد شدهاند.
ظهور اینترنت و گسترش فارکس
ظهور اینترنت تأثیر بزرگی بر گسترش بازار فارکس داشت. قبل از اینترنت، معاملات فارکس عمدتاً توسط بانکها و مؤسسات مالی بزرگ انجام میشد. اما با ورود اینترنت، دسترسی به بازار فارکس برای افراد عادی نیز ممکن شد. اینترنت امکان معاملات آنلاین را فراهم کرد، که به انواع معامله گران اجازه میدهد به صورت ۲۴ ساعته و از هر نقطهای در جهان به بازار دسترسی داشته باشند. این تغییر باعث شد که حجم معاملات در بازار فارکس به طور چشمگیری افزایش یابد و بازار به یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان با نقدینگی تبدیل شود. علاوه بر این، ظهور پلتفرمهای معاملاتی آنلاین و نرمافزارهای پیشرفته، ابزارهای تحلیل تکنیکال و فاندامنتال را در دسترس معاملهگران قرار داد. این ابزارها به معاملهگران کمک میکنند تا تصمیمات بهتری بگیرند و استراتژیهای معاملاتی خود را بهبود بخشند. به طور کلی، اینترنت باعث شده است که بازار فارکس برای همه قابل دسترسی باشد و افراد عادی هم بتوانند در این بازار شرکت کنند.
بازار فارکس در دنیای امروز به چه شکل است؟
بازار فارکس در دنیای امروز یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان است. این بازار به صورت ۲۴ ساعته و پنج روز در هفته فعال است و حجم معاملات روزانه آن به تریلیونها دلار میرسد. بازار فارکس شامل معاملات ارزهای مختلف است که توسط بانکها، مؤسسات مالی، شرکتها، دولتها و معامله گران فردی انجام میشود. این بازار به دلیل نقدینگی بالا و دسترسی آسان، برای معامله گران جذاب است. پلتفرمهای معاملاتی آنلاین و نرمافزارهای پیشرفته به تریدر ها و سرمایه گذاران امکان میدهند تا به راحتی به بازار دسترسی داشته باشند و از ابزارهای تحلیل تکنیکال و فاندامنتال برای تصمیمگیریهای خود استفاده کنند. همچنین، اخبار و رویدادهای اقتصادی به سرعت بر نرخ ارزها تأثیر میگذارند و معامله گران باید به طور مداوم اطلاعات را دنبال کنند. به طور کلی، بازار فارکس در دنیای امروز به دلیل نقدینگی بالا، دسترسی آسان و فرصتهای معاملاتی متعدد، یکی از محبوبترین بازارهای مالی است.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی تاریخچه فارکس پرداختیم و توضیح دادیم که اولین شیوه مبادله به صورت کالا به کالا بود. به مرور زمان، روشها و سیستمهای دیگری به وجود آمدند و سیستمهای قبلی در بازار منسوخ شدند. در نهایت، بازار فارکس به شکل الکترونیکی که امروز مشاهده میکنید، شکل گرفت.
سوالات متداول
نظام مدیریت پولی برتون وودز در چه سالی و توسط چند کشور ایجاد شد؟
هدف اصلی توافقنامه پلازا چه بود و در چه سالی امضا شد؟
چرا استاندارد طلا پس از جنگ جهانی اول به تعلیق درآمد؟
نقش اینترنت در گسترش بازار فارکس چه بود؟
اینترنت امکان معاملات آنلاین را فراهم کرد و دسترسی به بازار فارکس را برای افراد عادی ممکن ساخت. این تغییر باعث شد که حجم معاملات در بازار فارکس به طور چشمگیری افزایش یابد و بازار به یکی از بزرگترین و پرنقدینگیترین بازارهای مالی جهان تبدیل شود.