گپ معاملاتی یکی از مفاهیم کلیدی در تحلیل تکنیکال است که معامله‌گران حرفه‌ای برای شناسایی فرصت‌های مناسب خرید و فروش از آن بهره می‌برند. به طور خلاصه، در تعریف گپ معاملاتی باید گفت که این اصطلاح به فاصله‌ای در نمودار قیمت اشاره دارد که بین بسته شدن یک کندل و باز شدن کندل بعدی، فضای خالی یا جهش قیمتی قابل مشاهده است. این پدیده معمولاً در بازارهایی که تعطیلی دارند، مانند بورس یا فارکس در آخر هفته‌ها، رخ می‌دهد و نشان دهنده تغییر ناگهانی در احساسات بازار یا تأثیر اخبار مهم است که میتواند فرصت‌های معاملاتی ارزشمندی برای فعالان بازار ایجاد کند.
بنابراین اگر می‌خواهید با تعریف دقیق‌تر گپ قیمتی، انواع گپ معاملاتی و نحوه استفاده مؤثر از آن در استراتژی‌های معاملاتی آشنا شوید، این مقاله راهنمای کاملی برای شماست. همچنین، اگر قصد دارید به صورت حرفه‌ای وارد بازار فارکس شوید، سودآپ همراه همیشگی شما در این مسیر است. شما میتوانید از طریق دوره جامع آموزش فارکس سودآپ دانش خود را به طور کامل ارتقا دهید و با بهره‌گیری از آموزش‌های تخصصی، فرصت‌های سودآوری بیشتری در این بازار کسب کنید.
واژه «Gap» در زبان انگلیسی به معنی «شکاف» یا «فاصله» است و در بازارهای مالی به فضای خالی یا فاصله‌ای در نمودار قیمت گفته میشود که بین دو کندل یا نوار قیمتی به وجود می‌آید.
برای درک بهتر اینکه گپ معاملاتی چیست، وب سایت معتبر Investopedia آن را اینگونه تعریف کرده است:
A stock gap is an area discontinuity in a security’s chart where its price either rises or falls from the previous day’s close with no trading occurring in between. Gaps are common when news causes market fundamentals to change during hours when markets are typically closed, for instance, an earnings call after-hours.
ترجمه:
گپ در سهام، نوعی شکاف در نمودار یک دارایی مالی است که در آن قیمت، یا بالاتر یا پایین‌تر از قیمت بسته شدن روز قبل باز میشود، بدون اینکه در این فاصله معامله‌ای انجام شده باشد. گپها معمولاً زمانی رخ میدهند که اخبار یا رویدادهایی باعث تغییر بنیادهای بازار شوند، به ویژه در ساعاتی که بازارها معمولاً تعطیل هستند، مانند تماس‌های مالی شرکت‌ها (Earnings Call) در خارج از ساعات معاملاتی.
توضیح: به زبان ساده، این تعریف می‌گوید که گپ زمانی ایجاد میشود که قیمت یک سهم یا دارایی، ناگهان بالاتر یا پایین‌تر از قیمت روز قبل باز شود، بدون اینکه بین این دو قیمت معامله‌ای انجام شود. این اتفاق معمولاً به دلیل انتشار اخبار مهمی مانند گزارش درآمد شرکت‌ها یا تحولات اقتصادی است که در زمان تعطیلی بازار (مثلاً آخر هفته یا بعد از ساعت کاری بورس) منتشر میشوند. به همین دلیل، بازار در زمان بازگشایی با یک جهش قیمتی همراه میشود که به آن گپ معاملاتی یا گپ قیمتی می‌گویند.
حال که با مفهوم گپ به خوبی آشنا شدیم، در ادامه به بررسی انواع گپ قیمتی در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم.
انواع گپ قیمتی در تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال، گپها بسته به جایگاه‌شان در نمودار و رفتار قیمت پس از آن، به چهار نوع اصلی تقسیم میشوند. شناخت هر نوع گپ به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از روندها و نقاط ورود و خروج بازار داشته باشید.
ابتدا نگاهی سریع به انواع گپهای معاملاتی بیندازیم:
| نوع گپ | محل ایجاد | نشانه‌ها و ویژگیها | احتمال پر شدن |
|---|---|---|---|
| گپ معمولی (Common Gap) | در ناحیه‌های رِنج یا بدون روند | بدون حجم یا خبر خاص، معمولاً ضعیف | ✅ بالا |
| گپ شکست (Breakaway Gap) | ابتدای یک روند جدید | حجم بالا، شکست مقاومت/حمایت، شروع حرکت قوی | ❌ پایین |
| گپ ادامهدهنده (Runaway Gap) | وسط روندهای قوی | نشانه قدرت زیاد خریدار/فروشنده، ادامه مسیر فعلی | ❌ پایین |
| گپ خستگی (Exhaustion Gap) | پایان روندهای فرسایشی | کاهش حجم، واگرایی، نشانه پایان روند | ✅ بالا |
در ادامه، هر نوع گپ را به‌صورت جداگانه توضیح می‌دهیم:
گپ معمولی (Common Gap)
گپ معمولی اغلب در بازارهای رِنج یا بدون روند ظاهر میشود. این گپها به دلیل نبود اخبار یا فشار خرید و فروش خاص ایجاد میشوند و معمولاً پشت آن‌ها حجم معاملاتی زیادی دیده نمی‌شود. به همین دلیل این نوع گپها در اکثر موارد خیلی زود پر میشوند.
ویژگیها:
در وسط نواحی بدون روند یا نوسانی ظاهر میشوند.
معمولاً خبر یا عامل بنیادی خاصی پشت آن نیست.
در نمودارهای کوتاه‌مدت بیشتر دیده میشوند.
احتمال بسیار بالای پر شدن دارند.
گپ شکست (Breakaway Gap)
گپ شکست زمانی به وجود می‌آید که بازار از یک محدوده رنج، مثلث یا کانال قیمتی با قدرت خارج میشود. در این حالت، معمولاً حجم معاملات به‌طور ناگهانی افزایش پیدا می‌کند و نشان از شروع یک روند جدید دارد.
ویژگیها:
در نقطه آغاز یک روند صعودی یا نزولی شکل می‌گیرد.
اغلب با شکست سطح مقاومت یا حمایت همراه است.
حجم معاملات در آن بالاست.
معمولاً تا مدت زیادی پر نمی‌شود.
گپ ادامه دهنده (Runaway Gap / Measuring Gap)
گپ ادامه دهنده در میانه یک روند قوی و پرقدرت تشکیل میشود و نشان دهنده این است که بازار هنوز پتانسیل ادامه مسیر را دارد.
این گپ معمولاً بین دو موج حرکتی بزرگ شکل می‌گیرد و گاهی از آن برای اندازه‌گیری طول روند هم استفاده میشود.
ویژگیها:
در دل روندهای پرقدرت شکل می‌گیرد.
نشان دهنده تسلط خریداران یا فروشندگان بر بازار است.
معمولاً خبری در پشت آن وجود دارد، اما نه الزامی.
احتمال پر شدن آن پایین یا بسیار دیرهنگام است.
گپ خستگی (Exhaustion Gap)
گپ خستگی در انتهای روندهای فرسایشی یا شارپ ظاهر میشود و معمولاً همراه با کاهش حجم معاملات یا واگرایی در اندیکاتورهاست.
این گپ نشانه‌ای از ضعف نیروهای فعلی بازار است و اغلب با تغییر روند همراه میشود.
ویژگیها:
در پایان روندهای قوی دیده میشود.
اغلب همراه با واگرایی در اندیکاتورها (مثل RSI یا MACD) است.
حجم بالا در کندل گپ، اما کاهش حجم در کندل‌های بعدی
احتمال پر شدن بالایی دارد و ممکن است روند تغییر کند.
چطور نوع گپ قیمتی را تشخیص دهیم؟
تشخیص نوع گپ قیمتی، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که یک تحلیل‌گر تکنیکال باید به آن مسلط باشد. برای این کار، باید هم به موقعیت گپ در ساختار کلی بازار توجه کرد و هم رفتار قیمت و حجم معاملات را بررسی نمود.
اولین نکته‌ای که باید در نظر بگیرید، این است که گپ در کجای روند شکل گرفته. اگر گپ در شرایطی به وجود آمده که بازار در حال نوسان در یک محدوده خنثی یا بدون روند بوده، احتمالاً با یک گپ معمولی (Common Gap) مواجه هستید. این نوع گپها اغلب بی‌خبر و کم‌حجم هستند و خیلی زود نیز پر میشوند.
اما اگر گپ در آغاز یک حرکت صعودی یا نزولی قدرتمند شکل گرفته و با حجم بالا همراه باشد، به احتمال زیاد با گپ شکست (Breakaway Gap) روبرو هستید. این نوع گپها زمانی دیده میشوند که بازار از یک سطح حمایت یا مقاومت مهم عبور می‌کند و یک روند جدید آغاز میشود.
در مواردی که گپ در میانه‌ی یک روند قوی به وجود می‌آید، معمولاً با یک گپ ادامه دهنده (Runaway Gap) طرف هستیم. این گپها بیشتر در بازارهای پرقدرت و رونددار شکل می‌گیرند و نشانه‌ای از ادامه مسیر فعلی هستند. معمولاً پر نمی‌شوند یا اگر هم پر شوند، در بلندمدت خواهد بود.
در مقابل، اگر گپ در انتهای یک روند پرقدرت و فرسایشی ظاهر شود، به همراه نشانه‌هایی مانند واگرایی در اندیکاتورها یا کاهش حجم معاملات، احتمالاً با یک گپ خستگی (Exhaustion Gap) مواجه هستید. این نوع گپها اغلب نشان دهنده‌ی پایان روند فعلی و احتمال برگشت قیمت هستند، و در بسیاری از موارد نیز به‌زودی پر میشوند.
در مجموع برای تشخیص دقیق نوع گپ باید به این عوامل توجه کنید:
جایگاه گپ در ساختار بازار (آغاز، میانه یا پایان روند)
حجم معاملات هنگام وقوع گپ
رفتار قیمت بعد از گپ (ادامه روند یا بازگشت)
وجود نشانه‌هایی مثل شکست حمایت یا مقاومت، واگرایی، یا اخبار مهم
با تمرین مداوم و مشاهده نمودارهای مختلف، میتوانید درک بهتری از گپها پیدا کرده و در تحلیل‌های خود از آن‌ها بهره‌برداری بهتری داشته باشید.
گپ در بازار فارکس چگونه ایجاد میشود؟
گپها در بازار فارکس نیز مانند سایر بازارهای مالی رخ میدهند، اما به دلیل ویژگی‌های خاص این بازار، مکانیزم شکل‌گیری آن‌ها تفاوت‌هایی دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد گپ در فارکس، تعطیلی بازار در پایان هفته‌ها و رخ دادن اخبار یا رویدادهای مهم در این زمان‌ها است. هنگامی که بازار دوباره باز میشود، قیمت‌ها ممکن است با جهش قابل توجهی نسبت به قیمت بسته شدن هفته قبل باز شوند و این باعث ایجاد گپ در نمودار میشود.
همچنین گپها ممکن است در زمان انتشار اخبار اقتصادی مهم، مانند گزارش‌های اشتغال، تصمیمات نرخ بهره یا بیانیه‌های بانک‌های مرکزی ایجاد شوند، خصوصاً زمانی که این اخبار در ساعات تعطیلی بازار یا در بازه زمانی کوتاه اتفاق می‌افتند و حجم معاملات به سرعت واکنش نشان می‌دهد.
برای معامله‌گران فارکس، درک دقیق نحوه ایجاد و رفتار گپها اهمیت زیادی دارد، چرا که گپها می‌توانند فرصت‌های سودآوری خوبی فراهم کنند یا در برخی مواقع خطراتی به همراه داشته باشند. در این مسیر، بهره‌گیری از خدمات پشتیبانی فارکس سوداپ میتواند به شما کمک کند تا تحلیل‌های بهتری داشته باشید و استراتژی‌های معاملاتی خود را بهینه کنید.
آیا گپ همیشه پر میشود؟
یکی از سوالات پرتکرار میان معامله‌گران این است که آیا گپهای قیمتی همیشه پر میشوند یا خیر؟ پاسخ کوتاه این است که خیر، گپها لزوماً همیشه پر نمی‌شوند. نوع گپ، شرایط بازار و عوامل بنیادی، همگی در تعیین این موضوع نقش دارند.
برای مثال، گپهای معمولی (Common Gap) و گپهای خستگی (Exhaustion Gap) معمولاً به سرعت پر میشوند، زیرا این گپها نشان دهنده ضعف در حرکت قیمت یا پایان یک روند هستند. اما گپهای شکست (Breakaway Gap) و ادامه دهنده (Runaway Gap) اغلب پر نمی‌شوند یا پر شدن آن‌ها ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها به طول انجامد، زیرا این گپها نشان از شروع روند جدید یا ادامه قدرت بازار دارند.
همچنین، در بازارهایی مانند فارکس، تأثیر اخبار و رویدادهای اقتصادی که به تحلیل فاندامنتال شناخته میشوند بسیار قابل توجه است. گپها معمولاً پس از انتشار خبرهای مهم یا تغییرات بنیادین در بازار شکل می‌گیرند و فهم درست این رویدادها به معامله‌گران کمک می‌کند تا رفتار گپ را بهتر پیش‌بینی کنند.
برای ورود به بازار با شرایط ایده‌آل و استفاده از ابزارهای دقیق معاملاتی، انتخاب بهترین بروکر فارکس نقش مهمی ایفا می‌کند. بروکری که خدمات حرفه‌ای، پشتیبانی قوی و شرایط معاملاتی مناسب ارائه دهد، میتواند به معامله‌گر در مدیریت بهتر ریسک‌ها و فرصت‌های گپ کمک کند.
استراتژی معاملاتی با استفاده از گپها
گپها تنها یک پدیده بصری در نمودار نیستند، بلکه می‌توانند به عنوان سیگنال ورود یا خروج از بازار مورد استفاده قرار گیرند. با شناخت نوع گپ و رفتار قیمت در اطراف آن، میتوان استراتژی‌های معاملاتی مؤثری طراحی کرد. در ادامه، با کاربرد هر نوع گپ در استراتژی‌های معاملاتی آشنا می‌شوید:
- استفاده از گپ معمولی (Common Gap)
گپهای معمولی اغلب در بازارهای بدون روند ظاهر میشوند و از آنجا که معمولاً پر میشوند، میتوان از آن‌ها در استراتژی‌های بازگشتی کوتاه‌مدت استفاده کرد. برای مثال، اگر در شروع هفته یک گپ صعودی در محدوده رِنج مشاهده شود، احتمال بازگشت قیمت به نقطه قبل از گپ زیاد است. معامله‌گران در این شرایط، می‌توانند با قرار دادن حد ضرر نزدیک و تارگت کوتاه، از بازگشت بازار سود بگیرند. - استفاده از گپ شکست (Breakaway Gap)
زمانی که یک گپ همراه با حجم بالا در ابتدای یک روند صعودی یا نزولی ایجاد شود، به احتمال زیاد گپ شکست رخ داده است. در این موارد، ورود در جهت گپ میتواند آغاز یک موقعیت میان‌مدت یا بلندمدت باشد. بهعنوان مثال، پس از شکسته شدن یک مقاومت با گپ صعودی، میتوان وارد خرید شد و حد ضرر را زیر گپ قرار داد.
برای اجرای دقیق این نوع معاملات، انتخاب بروکر با اجرای سریع و اسپرد پایین اهمیت زیادی دارد. پیشنهاد ما بروکر آلپاری یا بروکر ارانته است که هر دو، شرایط مناسبی برای معاملات سریع و مطمئن فراهم می‌کنند. - استفاده از گپ ادامه دهنده (Runaway Gap)
در روندهای قدرتمند، مشاهده گپ ادامه دهنده یک نشانه مهم برای تأیید ادامه مسیر است. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از پولبک‌های پس از گپ وارد بازار شوند و در جهت روند معامله کنند. این استراتژی بیشتر برای افرادی مناسب است که با مفهوم «تریل کردن حد سود» آشنا هستند. در این شرایط، دریافت کش بک فارکس میتواند بخشی از هزینه‌های معاملاتی را جبران کرده و سود خالص شما را افزایش دهد. - استفاده از گپ خستگی (Exhaustion Gap)
اگر یک گپ در انتهای یک روند صعودی یا نزولی مشاهده شود و همزمان نشانه‌هایی مانند کاهش حجم یا واگرایی در اندیکاتورها ظاهر شود، به احتمال زیاد با گپ خستگی مواجه هستیم. در این شرایط، میتوان از استراتژی معکوس روند استفاده کرد، به این صورت که با مشاهده کندل تأیید بازگشتی، وارد معامله در خلاف جهت گپ شوید. حد ضرر در این روش بسیار مهم است و باید بالاتر یا پایین‌تر از سقف یا کف گپ قرار گیرد تا از نوسانات کاذب جلوگیری شود.
در مجموع، بهره‌گیری مؤثر از گپها در معاملات نیازمند دقت بالا، تجربه عملی و انتخاب یک بروکر معتبر است؛ همچنین لازم است معامله‌گر بدون شتاب‌زدگی و با تحلیل دقیق، تصمیم‌گیری کند تا از ریسک‌های غیر ضروری جلوگیری شود.
گپها را در کجای متاتریدر ببینیم؟
برای مشاهده گپهای قیمتی در نرم‌افزار متاتریدر، کافی است نمودار نماد مورد نظر را باز کرده و به تغییرات قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه مانند تایمفریم ۵ دقیقه یا ۱۵ دقیقه دقت کنید. گپها به صورت فضای خالی یا «شکاف» بین کندل بسته شده قبلی و کندل باز شده بعدی نمایش داده میشوند. این شکاف‌ها معمولاً پس از تعطیلی بازار در آخر هفته‌ها یا وقوع اخبار مهم اقتصادی در خارج از ساعات معاملاتی ظاهر میشوند.
البته توجه داشته باشید که بسته به نوع سرور بروکر، منطقه زمانی و نوع حساب، ممکن است گپها در متاتریدر برخی بروکرها دیده شوند و در برخی دیگر خیر. بنابراین استفاده از حساب معاملاتی با داده‌های دقیق‌تر و معتبرتر اهمیت بالایی دارد.
برای اینکه بتوانید به‌درستی گپها را تشخیص دهید و با ابزارهای نموداری به صورت حرفه‌ای کار کنید، بهتر است ابتدا با محیط پلتفرم متاتریدر کاملاً آشنا شوید. اگر در حال حاضر تازه وارد هستید یا نیاز به تسلط بیشتر با پلتفرم‌های متاتریدر دارید، توصیه می‌کنیم حتماً به صفحه آموزش متاتریدر ۴ و آموزش متاتریدر ۵ در سایت سودآپ مراجعه کنید. این آموزش‌ها به شما کمک می‌کنند تا نمودارها، اندیکاتورها، ابزارهای تحلیلی و تنظیمات کاربردی متاتریدر را به‌صورت کامل یاد بگیرید.
در نهایت، مشاهده دقیق گپها در نمودار و ترکیب آن با تحلیل تکنیکال، میتواند موقعیت‌های معاملاتی بسیار مؤثری برای شما ایجاد کند. اگر تجربه‌ای در رابطه با گپها، یا سوالی درباره نحوه تشخیص و استفاده از آن‌ها دارید، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات همین صفحه با ما و دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.
سخن پایانی
گپ معاملاتی یکی از نشانه‌های مهم در نمودار قیمت است که اگر درست تحلیل شود، میتواند فرصت‌های سودآوری در اختیار معامله‌گران قرار دهد. در اینجا با تعریف گپ، انواع آن و روش‌های استفاده از آن در معاملات آشنا شدید. در نهایت یادگیری نحوه تشخیص گپها و ترکیب آن با اندیکاتورها، یکی از مهارت‌های کلیدی برای موفقیت در بازارهای مالی است.
اگر شما تجربه‌ای در این زمینه دارید یا پرسشی برایتان پیش آمده، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید. مشارکت شما به کامل‌تر شدن این آموزش کمک می‌کند.
سوالات متداول
گپ معاملاتی چیست؟
گپ معاملاتی به فاصله بین قیمت بسته شدن یک کندل و باز شدن کندل بعدی گفته میشود که معمولاً به دلیل اخبار یا تعطیلی بازار ایجاد میشود.
انواع گپ قیمتی در تحلیل تکنیکال کداماند؟
چهار نوع گپ اصلی شامل گپ معمولی، گپ شکست، گپ ادامه دهنده و گپ خستگی هستند که هرکدام ویژگیها و کاربردهای متفاوتی در تحلیل دارند.
چگونه میتوان گپ قیمتی را تشخیص داد؟
با بررسی نمودار در تایمفریمهای پایین، فضای خالی بین دو کندل را میتوان بهعنوان گپ شناسایی کرد. نوع گپ نیز با توجه به محل و حجم قابل تشخیص است.
گپ معاملاتی نشانه چیست؟
گپ میتواند نشانه آغاز روند جدید، ادامه روند فعلی یا پایان روند باشد؛ بسته به نوع گپ، حجم معاملات و شرایط بازار دارد.
آیا گپها همیشه پُر میشوند؟
خیر. برخی گپها مانند گپ معمولی معمولاً پُر میشوند، اما گپهای شکست و ادامه دهنده ممکن است هرگز پُر نشوند.
تفاوت گپ در بورس و فارکس چیست؟
در بورس گپ بیشتر به دلیل تعطیلی روزانه ایجاد میشود، ولی در فارکس اغلب گپها پس از تعطیلات آخر هفته یا انتشار اخبار مهم رخ میدهند.
بهترین استراتژی معاملاتی با استفاده از گپ چیست؟
استفاده از گپ شکست برای ورود به روند جدید یا استفاده از گپ خستگی برای تشخیص بازگشت روند، دو استراتژی مؤثر محسوب میشوند.
در چه شرایطی گپ نشانه پایان روند است؟
اگر گپ در انتهای روند و با کاهش حجم یا واگرایی همراه باشد، معمولاً نشانه پایان روند یا آغاز تغییر جهت بازار است.
چگونه از گپها در متاتریدر استفاده کنیم؟
با بررسی نمودار کندلی در متاتریدر و تنظیم تایمفریم مناسب، میتوان گپها را مشاهده و در تحلیل و تصمیمگیریهای معاملاتی استفاده کرد.
چرا گپها در بازارهای مختلف متفاوتاند؟
نوع بازار، میزان نقدشوندگی، زمانبندی معاملات و تأثیر اخبار باعث میشود که ویژگی و فرکانس گپها در بازارهای مختلف متفاوت باشد.
