حکم شرعی خرید و فروش طلا در فارکس به این صورت است که اگر بدون دریافت و پرداخت بهره و سوآپ به تجارت بپردازید و از حساب اسلامی کارگزاریها استفاده کنید؛ آنگاه از چارچوبهای اسلامی خارج نشدهاید.
بازار فارکس را میتوان بزرگ ترین بازار مالی دنیا دانست که تمام مردم دنیا حق حضور در آن را دارند و هیچ محدودیت و قانون محدود کننده خاصی بر آن اعمال نمیشود. این بازار به شکل پایه ای بر اساس خرید و فروش ارز ساخته شده است و نسبت ارزها به یکدیگر این بازار را شکل داده است. به جز ارز، تمام سهام های معتبر دنیا مانند سهام های بازار آمریکا در این بازار قابل خرید و فروش است و شما می توانید به جز این ها، و نماد طلا در فارکس را نیز خرید و فروش کنید. حال برای برخی از فعالان در این بازار مالی سوال ایجاد شده است که آیا معامله طلا در فارکس شرعی و قانونی است یا خیر؟ این نکته را باید بدانید نظرات در این خصوص متفاوت است و در ادامه این مقاله از سودآپ به بررسی احکام شرعی در این حوزه میپردازیم.
مصوبات قانونی جهت خرید و فروش طلا در بازار فارکس
همانطور که میدانید بازار مالی فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی دنیا، حجم بزرگی از معاملات را در بر میگیرد و به علت پتانسیل کسب سود بالایی که در آن وجود دارد، افراد زیادی به سمت آن جذب میشوند. اما حکم شرعی بازار فارکس در خصوص خرید و فروش طلا و وضعیت قانونی فارکس در ایران، به دلیل مشکلات اقتصادی، تحریمها و محدودیتهای تجاری و همچنین عدم شفافیت در قوانین، به یک سؤال مهم برای معاملهکنندگان تبدیل شده است. به طور کلی، مشارکت در بازار فارکس در ایران فعالیتی غیرقانونی تلقی میشود. اما این نکته را باید بدانید، قوانینی که به نحوی با این حوزه ارتباط دارند؛ مبهم و ناقص هستند و قوانین در مورد بازار بینالمللی فارکس ناواضح است؛ یعنی هیچ بیان مشخصی و قاطعی در مورد تایید یا رد بازار فارکس وجود ندارد و قوانین واضحی در این زمینه وجود ندارد. از طرفی چندین سال پیش با ظهور پر سر و صدای شرکتهای هرم فعالیت کارگزاریهای فارکس در ایران غیرقانونی اعلام شد. از آن زمان تا به حال مصوبه و قانون دیگری در این زمینه اعلام نشد اما تحلیلگران معتقد هستند که گرفتن این تصمیم از سمت سازمان بورس به دلیل شرایط خاص همان زمان بوده و در شرایط کنونی دلیلی محکمی وجود ندارد که کل بازارهای بینالمللی برای خرید و فروش طلا را غیرقانونی بدانیم.
حکم شرعی بازار فارکس در ایران
برای انجام معاملات در بازار مالی فارکس، چارچوبهای متفاوتی مشخص وجود دارد که باید برای انجام معاملات شرعی در نظر گرفته شوند تا بتوان در مورد حکم شرعی فارکس نظر داد:
- عدم معامله با حسابهای بهرهای و عدم دادن و یا گرفتن هر نوع نرخ سود و بهره که اصطلاحا به آن ربا گفته میشود.
- ثبت خرید یا فروش بدون تاخیر و پرداخت تمامی مبالغ و هزینههای معامله به صورت همزمان
- عدم تبدیل معامله به حالت قمار
- وجود تناسبی مناسب میان ریسک و سود معامله
- عدم پرداخت نرخ بهره شبانه یا سواپ در فارکس
مورد دیگر این است که در اسلام، ربا حرام است. یعنی بهره کشیدن روی پولی که قرض داده میشود. در این جا اسلام مخالفت خود را با کالا قرار گرفتن پول اعلام میکند و همین موضوع باعث می شود مراجع در مورد حکم شرعی فارکس محتاط عمل کنند و درباره آن شک داشته باشند. از آنجایی که چنین قوانینی همیشه توسط بانکهای خارجی و کارگزاریها رعایت نمیشوند؛ جهت احترام به مذهب و عقیده اشخاص مختلف، حسابهایی تحت عنوان حسابهای اسلامی جهت انجام معاملات به شکل حلال و در چارچوبهای اسلامی ایجاد شدهاند که در این نوع حسابها افراد از پرداخت مواردی نظیر سواپ یا بهره معاف هستند. بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا معامله در بازار بینالمللی فارکس حرام است یا خیر میتوان گفت که با افتتاح حساب اسلامی در کارگزاری، شکل دادن و انجام معاملات حلال و بلامانع است.
سخن پایانی
همانطورکه در این مقاله از سودآپ گفته شد از نگاه دینی و حقوقی، نظرات مختلفی در مورد بازار فارکس وجود دارد و باید با توجه به قوانین و مقررات محلی معامله شود. وضعیت حقوقی این بازار شفاف نیست. برای رعایت قوانین شرعی، میتوانید در کارگزاری خود، حساب اسلامی افتتاح کنید. اگر در این زمینه با سوال مواجه شدید میتوانید با کارشناسان سودآپ مطرح کنید. همچنین اگر نیاز به مشاوره دارید مشاوران سوداپ آماده ارائه خدمات و مشاوره رایگان به شما هستند.
سوالات متداول
آیا خرید طلا در بازار فارکس شرعی است؟
چنانچه بدون دریافت و پرداخت بهره و سوآپ به تجارت بپردازید و از حساب اسلامی کارگزاریها استفاده کنید؛ آنگاه از چارچوبهای اسلامی خارج نشدهاید. با این حال، توصیه میکنیم خودتان نیز در این زمینه پرسوجو و تحقیقهای لازم را به عمل بیاورید.
آیا خرید طلا در بازار فارکس قانونی است؟
در پاسخ به این سوال، نمیتوان پاسخ روشنی داد. قانون در این مورد خاکستری است. یعنی خرید طلا و فعالیت در فارکس فعلی قانونی نیست؛ اما از طرفی جرم هم تلقی نمیشود.
چرا بسیاری از افراد به بازار فارکس علاقه دارند؟
این بازار به علت حجم معاملات فراوان، عدم نیاز به سرمایه فراوان، گستردگی منابع آموزشی، فعالیت در 5 روز هفته و 24 ساعت شبانه روز و… جذابیتهای فراوانی برای معاملهگران دارد و افراد بسیاری به سمت آن جذب میشوند.
آیا معاملات اهرمی از نظر شرعی در فارکس جایز هستند؟
معاملات اهرمی در صورتی که با اعتبار گرفتن از کارگزار انجام شود، و ماهیت قرض همراه با سود داشته باشد، ربا و حرام است.
معاملات فارکس در چه صورتی شرعی هستند؟
معاملات باید بهصورت واقعی و خریدوفروش ارز باشد، بنابراین اگر کسب درآمد بر اساس پیشبینی نوسانات قیمت ارز باشد مشروع نیست.